Pẻng tàu của người Tày: Chế biến từ thân cây sấu, cây tầm gửi, tưởng кнôиɢ иɢσи ai dè ngon кнôиɢ тưởиɢ
Loại bánh độc đáo của người dân tộc Tày khiến ai nấy sau khi ăn đều phải trầm trồ, tấm tắc khen ngợi. Pẻng tàu không chỉ độc đáo từ cách làm mà ngay cả cách ăn cũng đặc biệt không kém.
Pẻng tàu hay còn được gọi là bánh gio, đây không chỉ là một món ẩm thực độc đáo của dân tộc mà còn mang nhiều ý nghĩa quan trọng trong phong tục đón Tết của người Tày. Pẻng tàu được làm bằng gạo nếp và gio. Gio được đốt từ thân cây tầm gửi, cây sấu, cây lai… Gio sau khi đốt được lèn vào rá, để rá trên chậu tạo khoảng cách cho nước từ rá chảy xuống. Người ta đổ nước từ từ vào tro cho ngấm dần rồi chảy xuống chậu, nước gio có màu vàng nâu giống như mật ong loãng. Gạo nếp gói bánh là loại gạo hạt to tròn đều sàng sảy sạch, gạo sẽ được ngâm trong nước gio trong một đêm. Đến sáng hôm sau đổ ra hong cho ráo nước rồi gói bằng lá dong (có nhiều nơi gói bằng lá chuối).
Theo người dân nơi đây, khi gói bánh tay phải nén chặt và tản gạo thật đều, để sau khi ra lò bánh rền và có hình khối đẹp. Chất lượng bánh cũng phụ thuộc rất nhiều vào đôi bàn tay khéo léo của người gói. Khi gói bánh xong, người ta sẽ bỏ bánh vào nồi nước đun chừng 6 tiếng rồi vớt ra, treo lên cho ráo nước. Bánh sau khi chín có màu vàng tựa như mật, dùng ăn nguội và chấm với mật mía.
Trên thực tế, để làm bánh gio không khó nhưng đòi hỏi sự khéo léo trong cách điều chế nước gio. Nếu nước gio đặc quá, bánh sẽ mặn, mất ngon. Còn nếu nước quá loãng bánh sẽ không có được hương vị, độ ngon mát cũng như màu sắc cần thiết. Theo người dân địa phương, bánh gio có thể tích trữ cả tuần không hư hỏng. Khi ăn chỉ cần dùng chính những sợi lạt quấn quanh bánh để cắt bánh ra thành từng lát mỏng, ăn đến đâu cắt đến đó, rất tiện lợi. Bánh có vị thanh mát, có chút nồng nồng, ngai ngái của nếp, gio, lá dong quyện lẫn vào nhau. Những du khách miền xuôi sau khi được thưởng thức món này đều tấm tắc khen ngợi, muốn quay lại đây thêm lần nữa để được thưởng thức đặc sản tuyệt vời này.
